Louk Conrads

De atmosferische chemie of, zoals sommigen zeggen, de chemische meteorologie is in Nederland lange tijd een onbetreden onderzoeksveld geweest. In 1963 verscheen het standaardwerk 'Atmospheric Chemistry and Radioactivity' (Junge, 1963). Dit bleef in Nederland onopgemerkt. Ook de ontdekking van het lange afstandstransport van luchtverontreiniging aan het eind van de jaren zestig en de daarmee gepaard gaande aantasting van het milieu in Scandinavië, later bekend onder de naam 'zure regen', veroorzaakte in eerste instantie in de Nederlandse wetenschappelijke wereld geen enkele reactie.

Het is de verdienste van Louis Antoon Conrads (Louk), afgestudeerd als fysisch geograaf, dat hij in het begin van de jaren zeventig als een van de eersten aandacht voor deze toen nog grotendeels onbegrepen problemen vroeg. Conrads was sinds 1966 als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Instituut voor Meteorologie en Oceanografie (IMOU) van de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij verrichtte hier aanvankelijk onderzoek naar de verandering van de luchttemperatuur ten gevolge van de aanwezigheid van de stad Utrecht, Nederland. In de marge van dit stadsklimaat onderzoek werd ook al snel onderzoek gedaan naar de invloed van stedelijke bronnen van luchtverontreiniging op het niveau van luchtverontreiniging in de stad zelf en in de directe omgeving (Conrads & Wasserman, 1971). Ook verbreedde de aandacht zich naar onderwerpen als de chemische samenstelling van neerslag, korstmossen en metingen van zwaveldioxide (Conrads & Jonker, 1971; Sliepen et al., 1972; Conrads & Buijsman, 1973, Uppelschoten-Sliepen, 1975). Veelal waren het onderwerpen die een raakvlak hebben met de meteorologie hadden, maar die even goed tot andere wetenschapsdisciplines gerekend zouden kunnen worden.

Conrads was ook de man die het probleem van de zure regen als onderzoeksobject in Nederland op de kaart heeft gezet. Een aantal chemiestudenten, met name Asman en Buijsman, deden bij hem bijvak en deze zouden aan het eind van de jaren zeventig en in de jaren tachtig mede vorm geven aan de ontwikkeling van de atnosfersiche chemie in Nederland. In 2010 bracht het Planbureau voor de Leefomgeving onder de titel 'Zure regen. Een analyse van dertig jaar Nederlandse verzuringsproblematiek' een rapport uit waarin wedr teruggeblikt op het probleem van de zure regen. Het was voor Conrads - terecht - een grote teleurstelling dat hij in dit rapport niet werd genoemd als een van de eersten die zich in Nederland met het probleem van de zure regen had bezig gehouden.

  • Sliepen H, Laijendecker G, Conrads LA, 1972, Metingen ter bestudering van de invloed van opgaande vegetatie op de zwaveldioxide verspreiding en enkele meteorologische faktoren, Kromme Rijn Project rapport 3, Rijksuniversiteit Utrecht.
  • Conrads LA, Wssermann J, 1972. Koolmonoxide en Aitkendeeltjes in Utrecht, Chemisch Weekblad 68, 11.
  • Conrads LA, Buijsman E, 1973, Chemie van regenwater: de invloed van stad en industrie. Kromme Rijn Project rapport 34, Rijksuniversiteit Utrecht.
  • Conrads LA, Buijsman E, 1973. Invloed van stad en industrie op chemische samenstelling van regenwater. Intermediair 9, no. 45, 27-35.
  • Conrads LA, Buijsman E, 1973. Chemie van regenwater. Hemel en Dampkring 71, 332-339.
  • Conrads LA, Jonker PJ, 1971. De regenmeter van Krecke uit 1849 en zijn betekenis bij het onderzoek naar de invloed van de stad Utrecht op de chemische samenstelling van regenwater. Hemel en Dampkring 69, 178-182.
  • Conrads LA, 1975, Observations of meteorological urban effects : the heat Island of Utrecht, dissertatie Rijksuniversiteit Utrecht.
  • Uppelschoten-Sliepen H, 1975. Een onderzoek naar de verspreiding van epiphytische lichenen, de samenstelling van de lichenenvegetaties en de invloed van SO2 op getransplanteerde lichenen in Utrecht en omgeving. Kromme Rijn Project rapport 4. Rijksuniversiteit Utrecht.
  • Asman WAH & Conrads LA, 1976, Bibliography on precipitation chemistry, Instituut voor Meteorologie en Oceanografie, Rijksuniversiteit Utrecht.
  • Buijsman E, Asman WAH & Conrads LA, 1980, Ons leven verzuurt de neerslag, Chemisch Weekblad 76, 332-333.

Louk Conrads (midden) tijdens een onderzoek op het strand van Terschelling met links Huug van den Dool en rechts Jeroen van der Hage, voorjaar 1970. Foto © IMAU.

Logo LUVO